Podstawowym aktem prawnym regulującym prawo do legalnej relokacji dziecka za granicę jest Konwencja Haska i Rozporządzenie Bruksela II ter (UE 2019/1111)
Niestety w razie międzynarodowego związku narażamy się na wiele poważnych problemów prawnych w razie konfliktu. A dlaczego tak się dzieje? A dlatego, że możemy mieć tylko jedną jurysdykcję krajową a często jurysdykcję krajową nad dzieckiem (nawet dwunarodowościowym) sprawuje te państwo w którym rodzice i dziecko wspólnie zamieszkiwali w ostatnim czasie.
W praktyce w wielu przypadkach dziecko i rodzic traktuje wyjazd do kraju jednego ze swoich rodziców jako wyjazd do swojej drugiej ojczyzny, której jest legalnym obywatelem i przez to wpada w tarapaty. Dlatego powstała konwencja haska która ma wiele wad ale spełnia jeden cel którym jest nakaz natychmiastowego powrotu do kraju jurysdykcji krajowej. Dlatego aby uniknąć kłopotów warto postarać się o legalną relokację dziecka za granicę ( przypadku chęci wyprowadzki do drugiego kraju z dzieckiem na stałe).
Z dzisiejszego artykułu dowiesz się jak legalnie starać się o relokację dziecka do drugiego kraju.
Prawo do relokacji dziecka a konwencja haska z 1980r.
1. Podstawa prawna
Podstawą prawną wniosku o międzynarodową relokację dziecka w polskim prawie jest szereg przepisów prawnych. Są to przede wszystkim:
- Kodeks rodzinny i opiekuńczy (KRO)
- Art. 97 § 2 KRO – W przypadku braku porozumienia między rodzicami w sprawach istotnych dotyczących dziecka (w tym miejsca zamieszkania) decyduje sąd opiekuńczy.
- Art. 95 § 1 KRO – Władza rodzicielska obejmuje m.in. obowiązek i prawo rodziców do kierowania wychowaniem i miejscem pobytu dziecka.
- Kodeks postępowania cywilnego (KPC)
- Art. 577 KPC – Sprawy dotyczące wykonywania władzy rodzicielskiej są rozpatrywane w trybie nieprocesowym, a sąd opiekuńczy może zmieniać swoje orzeczenia, jeśli wymaga tego dobro dziecka.
- Art. 509 KPC – W sprawach transgranicznych można składać wnioski o uznanie i wykonanie orzeczeń zagranicznych dotyczących władzy rodzicielskiej.
- Konwencja haska z 1980 r. dotycząca cywilnych aspektów uprowadzenia dziecka za granicę
- Ma zastosowanie w sytuacjach, gdy jedno z rodziców wywozi dziecko za granicę bez zgody drugiego. Reguluje procedurę powrotu dziecka do państwa zwykłego pobytu.
- Rozporządzenie Bruksela II ter (UE 2019/1111)
- Określa zasady jurysdykcji i uznawania orzeczeń dotyczących władzy rodzicielskiej i opieki nad dzieckiem w Unii Europejskiej – ten dokument warto przeanalizować w pierwszej kolejności.
- Pozostałe:
- Europejska konwencja o uznawaniu i wykonywaniu orzeczeń dotyczących pieczy nad dzieckiem oraz o przywracaniu pieczy nad dzieckiem, sporządzona w Luksemburgu dnia 20 maja 1980 r.,
- konwencja o jurysdykcji, prawie właściwym, uznawaniu, wykonywaniu i współpracy w zakresie odpowiedzialności rodzicielskiej oraz środków ochrony dzieci, sporządzona w Hadze dnia 19 października 1996 r.
- rozporządzenie Rady (WE) nr 2201/2003 z 27 listopada 2003 r. dotyczące jurysdykcji oraz uznawania i wykonywania orzeczeń w sprawach małżeńskich oraz w sprawach dotyczących odpowiedzialności rodzicielskiej, uchylające rozporządzenie (WE) nr 1347/2000
2. Procedura sądowa relokacji dziecka
Sprawy o zgodę na relokację rozpatrują sądy rejonowe – wydziały rodzinne i nieletnich.
Procedura dotycząca relokacji dziecka składa się z kilku kluczowych etapów:
- Wniosek o zgodę na relokację – Rodzic zamierzający przenieść dziecko do innego państwa powinien uzyskać zgodę drugiego rodzica a w razie jej braku odpowiednie orzeczenie zastępcze sądu.
- Postępowanie sądowe – W przypadku braku zgody drugiego rodzica konieczne jest wniesienie wniosku do sądu rodzinnego o wydanie zgody na zmianę – relokację miejsca zamieszkania dziecka.
- Ocena dobra dziecka – Sąd bada, czy relokacja jest zgodna z najlepszym interesem dziecka. W tym celu analizuje m.in. więź z rodzicami, warunki bytowe w nowym miejscu oraz możliwość kontaktu z rodzicem pozostającym w dotychczasowym kraju.
- Decyzja sądu – Sąd może wydać zgodę na relokację, jeśli uzna, że leży ona w najlepszym interesie dziecka lub jej odmówić. Może również określić warunki kontaktów z drugim rodzicem.
- Środki odwoławcze – Strona niezadowolona z orzeczenia może złożyć apelację.
- Uprawomocnienie orzeczenia – z tym momentem masz prawo do legalnej relokacji dziecka za granicę. Nie zapomnij szybko zameldować siebie i dziecko aby na stałe zmienić adres zamieszkania dziecka i uzyskać legalną jurysdykcję krajową w nowym kraju.
3. Elementy konieczne pisma procesowego o prawo relokacji dziecka
W przypadku wniosku o zgodę na relokację dziecka, pismo procesowe powinno zawierać m.in. następujące elementy:
- Dane wnioskodawcy (imię, nazwisko, adres, PESEL lub inne dane identyfikacyjne).
- Dane dziecka (imię, nazwisko, data urodzenia, miejsce zamieszkania).
- Dane drugiego rodzica (imię, nazwisko, adres, PESEL).
- Dane właściwego w sprawie sądu
- Wniosek o zgodę na relokację dziecka (planowane miejsce zamieszkania)
- Podstawę prawną prawa do złożenia niniejszego wniosku
- Uzasadnienie relokacji (korzyści dla dziecka, lepsze warunki edukacyjne, zdrowotne, zawodowe dla rodzica, państwo docelowe, miejsce zamieszkania, szkoła, opieka zdrowotna, warunki bytowe)
- Propozycja kontaktów z drugim rodzicem
- Dowody i załączniki (opinie psychologiczne, dokumenty potwierdzające warunki mieszkaniowe i edukacyjne, lepsze warunki zatrudnienia).
- Podpis wnioskodawcy.
Prawidłowe przygotowanie pisma oraz zgromadzenie odpowiednich dowodów zwiększa szanse na pozytywne rozstrzygnięcie sprawy przez sąd. Warto skorzystać z pomocy prawnika specjalizującego się w prawie rodzinnym i międzynarodowej relokacji dziecka.
Pamiętaj to nie prawda że nie da się uzyskać legalnej zgody na wyprowadzkę z dzieckiem do ojczyzny w razie rozpadu związku małżeńskiego. Istnieją przypadki, że da się taką zgodę na relokację legalnie uzyskać – używając odpowiednich argumentów.
W każdym jednak przypadku wyprowadzkę za granicę z dzieckiem trzeba zaplanować legalnie – inaczej grożą poważne konsekwencje prawne w tym kara więzienia. Ustawa haska a więc obowiązek zwrotu dziecka za granicę w razie braku zgody na relokację obowiązuje jednak jedynie do ukończenia przez dziecko 16 roku życia. Konwencję haską da się również wyłączyć gdy dziecko jest na tyle dojrzałe aby samodzielnie wyrażało opinię w którym kraju chce mieć miejsce zamieszkania. Kraj do którego przybyło dziecko bez zgody drugiego rodzica ma także prawo do odmowy wydania dziecka nawet uprowadzonego nielegalnie. Można również postarać się o ówczesną zgodę na relokację o której był niniejszy artykuł.
Co dalej – prawo relokacji dziecka
Istnieją więc sposoby aby przynajmniej postarać się o legalną relokację dziecka. Jeśli potrzebujesz pomocy lub masz jakiekolwiek pytania – daj znać w sekcji komentarzy pod tym artykułem.