Zanim złożysz pozew o naruszenie dóbr osobistych domagając się zadośćuczynienia lub publicznych przeprosin musisz ustalić kilka ważnych kwestii:
- ustalić sprawcę,
- oszacować wysokość szkody,
- ustalić należną opłatę sądową,
- strategicznie wybrać typ pozwu ,
- podjąć decyzję czy w sądzie bronić się samodzielnie czy skorzystać z pomocy profesjonalnego pełnomocnika procesowego – radcy prawnego.
- Ustal sprawcę naruszenia twoich praw osobistych
- Oszacuj wyrządzoną szkodę
- Czym różni się zadośćuczynienie od odszkodowania przy naruszeniu dóbr osobistych
- Ustal właściwy sąd do którego złożyć pozew
- Określ prawidłową wysokość opłaty sądowej od pozwu o naruszenie dóbr osobistych
- % z WPS.
- Opłata stała
- Wybierz najkorzystniejszy typ pozwu o naruszenie dóbr osobistych
- Radca prawny czy samodzielna obrona?
- Co dalej
Ustal sprawcę naruszenia twoich praw osobistych
Aby złożyć w sądzie pozew o naruszenie dóbr osobistych musisz w nim dokładnie wskazać dane osobowe sprawcy. Kiedy jest to np. twój zięć, który obraził Cię wulgarnymi wyzwiskami to problematyczne może być jedynie ustalenie jego numeru PESEL. Co innego gdy sprawca ukrywa się w Internecie. Na facebooku najczęściej znajdziemy imię i nazwisko sprawcy zniesławienia lub oczerniania, ale co z adresem i numerem PESEL?
Istnieją sposoby na ustalenie tych danych, trzeba tylko wiedzieć jak postępować. Żeby uzyskać informację o cudzym numerze PESEL trzeba złożyć wniosek o ujawnienie danych do organu gminy, który prowadzi rejestr mieszkańców. Jako powód należy wskazać: \”w celach złożenia pozwu do sądu\”.
Oszacuj wyrządzoną szkodę
Pozew to sformalizowane pismo prawne. Kodeks postępowania cywilnego dokładnie wskazuje jakie są elementy niezbędne takiego pisma – to wymogi formalne oraz czego można się w nim domagać – to zakres zaskarżenia i wnioski.
Naruszenie przez kogoś naszych dóbr osobistych to bezprawny czyn który godzi w nasze dobre imię, poczucie godności, szkodzi naszemu wizerunkowi i wiele innych. Jeśli nie wiesz jakie w polskim prawie mamy dobra osobista podlegające ochronie prawnej to zajrzyj do tego artykułu : „Co to są dobra osobiste”- link.
Od sprawy można domagać się:
- natychmiastowego wstrzymania naruszeń, np. zażądać zaprzestania rozpowszechniania przykrego filmiku na facebooku,
- publicznych przeprosin np. w lokalnej prasie codziennej,
- zadośćuczynienia lub zapłaty na wybrany cel społeczny.
- dodatkowo istnieje ścieżka do dochodzenia odszkodowania.
Czym różni się zadośćuczynienie od odszkodowania przy naruszeniu dóbr osobistych
W języku prawniczym zadośćuczynienie i odszkodowanie to nie to samo. Choć obie te instytucje w efekcie polegają na zapłacie sumy pieniężnej poszkodowanemu to mają inną podstawę prawną.
Podstawą zadośćuczynienia jest poczucie krzywdy. Niewiele przepisów prawnych w Polsce pozwala domagać się zapłaty za poczucie skrzywdzenia czyimś bezprawnym postępowaniem tak jak jest to przy zniesławieniu lub innych prawach osobistych człowieka. Natomiast podstawą odszkodowania jest wyrządzenie szkody. Faktycznej, materialnej szkody, którą uczynił Ci sprawca np. w postaci zniszczenia Ci jakieś rzeczy podczas łamania twoich praw osobistych.
Krzywdę ciężko jest policzyć w pieniądzu. Jest to subiektywne poczucie jaka suma pieniężna przyniosła by ulgę. Alternatywnie można zażądać wpłaty na wybrany cel charytatywny. Natomiast kwota odszkodowania, którego możemy się domagać wynosi dokładnie tyle ile wyniesie rachunek na odkupienie zniszczonej rzeczy.
Ustal właściwy sąd do którego złożyć pozew
Na studiach prawniczych a potem na aplikacji radcowskiej wiele uwagi poświęcone jest na nauce jak wybrać właściwy sąd. Co to właściwie oznacza? Oznacza to wybór pomiędzy sądem rejonowym a sądem okręgowym, sądem w miejscowości X a sądem w miejscowości Y, sądem cywilnym a sądem karnym. Co więcej nie ma w tym całkowitej dowolności. A sposób ustalenia właściwego sądu określa kodeks postępowania cywilnego w art. 27 i w następnych.
Dlaczego to takie ważne, aby złożyć pozew we właściwym rzeczowo i miejscowo sądzie? Ponieważ, gdy złożysz pozew do niewłaściwego sądu, to prawdopodobnie także opłatę od pozwu uiścisz w niewłaściwym sądzie. A to jest to, co sąd bardzo pilnuje. Daje podstawę do odrzucenia pozwu jako wadliwego. Czyli sprawa może nie być wszczęta, czyli w ogóle sąd nie będzie jej rozpatrywał.
Określ prawidłową wysokość opłaty sądowej od pozwu o naruszenie dóbr osobistych
W Polsce od pism składanych do sądu pobiera się opłatę sądową. Sposób obliczenia opłaty reguluje rozporządzenie Ministra o opłatach sądowych w sprawach cywilnych. W niektórych sprawach opłata jest stała, określoną jakąś kwotą w innych pobierany jest % od WPS. W niektórych sprawach jest niższa np. w rodzinnych, sprawach alkoholowych a w innych wyższa np. w gospodarczych.
% z WPS.
Co to jest WPS? WPS to akronim od Wartość Przedmiotu Sporu. W sprawach o naruszenie dóbr osobistych, gdy domagamy się zadośćuczynienia lub odszkodowania to wartością przedmiotu sporu jest kwota zadośćuczynienia lub odszkodowania, którego się domagamy. Np. gdy za wyrządzoną nam krzywdę w postaci szkalowania wizerunku na facebooku określiliśmy na kwotę 20 tys. zł, to tę kwotę wpisujemy w główce (we wstępnej części pozwu) jako wps. A opłata sądowa wynosi 5 % od wps czyli 5 % z 20 tys zł, w zaokrągleniu do góry do pełnej złotówki.
WPS da nam także odpowiedź na pytanie czy pozew złożyć do sądu rejonowego czy sądu okręgowego. W Polsce co do zasady sprawy rozstrzygane są przez sądy rejonowe. Jednakże, kiedy WPS przekroczy 75 tys. zł to w I instancji sprawę rozpatruje Sąd Okręgowy.
Opłata stała
Warto wskazać, że pozew o naruszenie dóbr osobistych nie zawsze wymaga wskazania WPS. Dzieje się tak np. gdy żądamy jedynie zaprzestania jakiś czynności naruszających nasze prawa osobiste. Opłata od pozwu wynosi wtedy 600 zł.
Wybierz najkorzystniejszy typ pozwu o naruszenie dóbr osobistych
Mówiąc o dobrach osobistych, możesz słyszeć pojęcia takie jak: dobra osobiste, naruszenie dóbr osobistych, pozew o ochronę dóbr osobistych, prawa osobiste, które mogą wydać Ci się tożsame. Dla mnie, dla radcy prawnego każde z nich oznacza inną instytucję prawną.
Słysząc te pojęcia mogą wydać Ci się tożsame. Dla mnie jako radcy prawnego każde z nich oznacza inną instytucję prawną.
Dlatego aby znaleźć odpowiedz jakiego typu pozew złożyć do sądu najpierw musisz samodzielnie zastanowić się czego domagasz się od sprawcy. Jeśli chcesz aby jedynie zaprzestał bezprawnych czynności wobec Ciebie to właściwym będzie pozew o zaprzestanie naruszenia dóbr osobistych. Jeśli jednak domagasz się zadośćuczynienia lub przeprosin to właściwym będzie pozew o naruszenie dóbr osobistych. Jest jeszcze pozew o odszkodowanie za naruszenie dóbr osobistych oraz o ochronę dóbr osobistych.
Radca prawny czy samodzielna obrona?
Powyższej podałam Ci prawnie naistotniejsze kwestie do ustalenia jeśli zastanawiasz się nad samodzielnym poprowadzniem sprawy w sądzie. Sprawa o naruszenie dóbr osobistych prawnie nie wymaga obecności własnego przedstawiciela procesowego w postaci radcy prawnego lub adwokata.
W praktyce jednak jest to ten rodzaj spraw, w których rzadko ktoś decyduje się na wystąpienie w sądzie bez radcy prawnego (kim jest radca prawny? – link). Dlaczego? Ponieważ jest to prawdziwe pole do popisu dla prawnika. To w tym rodzaju spraw, gdzie kodeks cywilny nie określa dokładnie w sposób zamknięty co to są dobra osobiste, jakiego zadośćuczynienia można się domagać, sprawia, że prawnik ma wiele przestrzeni na budowanie swojej argumentacji, zdobywanie i interpretowanie dowodów. Jest to odpowiedzialna, erudycyjna praca w której ważne są talenty strategiczne indywidualizmu i sztuki mówienia (retoryki).
Dlatego, gdy chcesz dochodzić sprawiedliwości w sądzie, i słusznie! To zalecam skorzystać z pomocy radcy prawnego w napisaniu pozwu.